SON DAKİKA HABER EYT Resmi Gazete'de Yayınlandı Ve Yürürlüğe Girdi; Muratlarına Erdiler
Kamuoyunda emeklilikte yaşa takılanlar olarak bilinen milyonlarca vatandaşın beklediği EYT yasası Meclis'ten geçerek yasalaştı.
Yasa sonrası ana gündem maddesi, 'EYT Resmi Gazete'de ne zaman yayınlanır' sorusuydu. EYT düzenlemesi Başkan Recep Tayyip Erdoğan'a sunuldu. Erdoğan'ın imzasıyla yasa Resmi Gazete'de yayınlandı. Yasalaşma süreci sonrası kadın ve erkek için EYT şartları da netleşti. Peki EYT'liler nasıl başvuru yapacak? Maaş hesaplaması nasıl yapılacak? İşte emeklilik şartları ile beraber EYT'de son durum...
EYT RESMİ GAZETE'DE YAYINLANDI
EYT Meclis'ten geçti ve yasalaşarak Başkan Recep Tayyip Erdoğan'a sunuldu. Bununla beraber son dönemin en sıcak maddesi, "EYT Resmi Gazete'de yayınlandı mı, EYT ne oldu" sorusu oldu. EYT düzenlemesi Başkan Erdoğan'ın imzası ile Resmi Gazete'de yayınlanmasıyla birlikte emeklilik başvuru sürecine geçildi. EYT başvurusu SGK'ya giderek ya da e-Devlet üzerinden formların doldurulmasıyla gerçekleşecek.
EYT KİMLERİ KAPSIYOR?
EYT düzenlemesi 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi vatandaşları kapsıyor. Bu rakamın toplamda 4,7 milyon kişi olduğu açıklandı. Yaş şartının kaldırılmasıyla birlikte bağlı bulunduğu kurumun mevzuatına göre prim ve yıl şartını tamamlayan 2 milyon 250 bin EYT'linin birçoğunun hemen emekliye ayrılması bekleniyor. Diğer vatandaşlarda prim günü ve sigortalılık süresini tamamladıkları anda emeklilik hakkı elde edecek.
EMEKLİLİK İÇİN SÜRE
SINIRI OLMAYACAK
Primini ve yılını tamamlamamış olanlar ise tamamladıkları tarihte emekli olacaklar. Yaş şartının kaldırılması tüm EYT'liler için bir kazanılmış hak olarak uygulanacak ve bir süre sınırı bulunmayacak. EYT kapsamında olanlar yani 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış ya da borçlanma ile bu tarihe girişini çekenler artık istedikleri tarihte prim ve yıl şartını tamamlamış olmaları halinde yaşa bakılmadan emekli olabilecekler.
EYT BAŞVURU SÜRECİ NASIL OLACAK?
EYT'lilere bakıldığında büyük çoğunluğunun SSK kapsamında olduğu görülüyor. Bu kapsamındaki EYT'lilerin yüzde 87'si ise halen bir işte çalışan sigortalılar. EYT emeklilik başvurusu çalışanlar için farklı çalışmayanlar için ise farklı gerçekleşecek. Çalışmayanlar sadece emeklilik başvurusu yaparak işlemlerini başlatabilecekler.
Çalışan EYT'liler için ise birkaç aşamalı bir başvuru süreci gerçekleşecek
Emeklilik başvurusu yapmak isteyen çalışan EYT'liler öncelikli olarak işyerlerinden çıkış belgesi alacaklar
Bu belge ile emeklilik müracaatlarını gerçekleştirecekler
Daha sonra emeklilik kararının ardından tüm EYT'liler ve emekliler istedikleri bir işyerinde çalışabilecek
Çalışan emeklilerin maaşlarında herhangi bir kesinti olmayacak. Burada tek istisna memur olmakta.
Emekli olduktan sonra bir kamu kurumunda çalışanların emekli maaşları kesiliyor
Diğer emekliler hem çalıştıkları işyerlerinden hem de SGK'dan maaş alabiliyor
TAZMİNAT HAKKI DOĞUYOR
Çalışan emekliler açısından işten ayrılacakları için son işyerlerinde 1 yılı doldurmuşlarsa kıdem tazminatı hakkı da doğuyor. Böylece çalışan EYT'liler işten ayrılırken tazminatlarını alacak, emeklilik işlemleri sonrasında tekrar çalışırlarsa çift maaş hakkına da kavuşmuş olacaklar. Burada Kredi Garanti Fonu kıdem tazminatı konusunda destek yapacak. EYT'lilerin tazminatları bu destek kapsamında kendi hesaplarına yatırılacak.
İKİNCİ TAZMİNAT ALABİLİR
Çalışan emekliler açısından özlük hakları diğer çalışanlardan farklı olmayacak. Bu arada kıdem tazminatı alarak emekli olan bir EYT'li yeni işylerinde de bir yılı doldurduktan sonra kendi istek ve kusuru dışında işten çıkartılırsa ikinci bir tazminatı da alacak.
PRİM DESTEĞİ DE GELECEK
Tekrar çalışmaya başlayacak olan EYT'liler için eğer 30 gün içinde kendi iş yerlerine geri dönerlerse 5 puanlık Sosyal Güvenlik Destek Primi desteği de sağlanacak. Emekli çalışan eğer brüt maaştan anlaşmışsa bu destek maaşına yansıtılacak. Net maaştan anlaşmışsa bu kez işveren bu destekten yararlanacak ve isterse çalışanına yansıtabilecek. Bu süre ilk taslakta 10 gün olarak belirlenmişti. Daha sonra Genel Kurul'daki görüşmeler sırasında önerge ile 30 güne çıkartıldı.
EMEKLİ MAAŞLARI
NİSAN'DA ÖDENECEK
EYT'liler için başvuru süreci Mart ayı itibariyle başlayacağından ilk maaş hesabı da 1 Nisan'dan itibaren yapılacak. Böylece yetiştiği takdirde EYT'liler ilk maaşların Nisan ayında alabilecekler. Yetişmediği takdirde ise Mayıs ayında hem Nisanın hem de Mayıs'ın maaşları birlikte toplu olarak ödenecek. Burada herhangi bir hak kaybı olmayacak.
EYT'LİLER ÇİFTE ÖDEME ALACAK
Mart ayında başvuru yapacak olan 2 milyon 250 bin EYT'li ilk maaşları Nisan'da hesaplanacağından bu ay içinde ödenecek olan Ramazan Bayramı ikramiyesinden de yararlanacak. Böylece EYT'liler hem maaş hem de ikramiye ile çifte ödeme almış olacak. Bu emekliler daha sonra Temmuz ayında yapılacak emekli enflasyon artışından da yararlanarak yeni maaşlarına kavuşacak. EYT'lilerin maaş hesabı da tüm emekliler gibi bütün kazançlara bakılarak yapılacak.
EYT ŞARTLARI NE OLDU?
EYT düzenlemesine 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak işe başlamış tüm vatandaşlar bağlı bulundukları kurumun prim şartını tamamlamaları halinde yaşa bakılmadan emekli olabilecek. Buna göre Bağ-Kur ve Emekli Sandığı mensupları erkeklerde 9000 gün kadınlarda ise 7200 gün prim şartını tamamlayanlar yaş şartı olmadan emekli olabilecek. SSK'lılarda ise kadın ve erkeklerde işe girdikleri tarihe göre 5000 ile 5975 gün arasında değişen prim şartını tamamlamaları halinde yaş şartı olmadan emekli olabilecek.
SSK'lılarda ayrıca ilk sigorta oldukları tarihten bu yana kadınlarda 20 erkeklerde ise 25 yılın geçmiş olması gerekiyor. Burada prim günün kaç gün olacağı işe girilen yani ilk sigorta olunun tarihe göre belirlenecek.
Bunun için kadınlar ve erkekler için iki ayrı tablo da hazırlandı. Primini tamamlayan 2 milyon 250 bin EYT'li vatandaş hemen emekli olabilecek. Primi eksik olanlar ise tamamladıkları zaman yine yaş şartına bakılmadan emekli olabilecek. Bu şekilde yaklaşık 5 milyon vatandaşın emekli olması bekleniyor. SSK'lıların tamamlamaları gereken prim şartları ise şöyle belirleniyor:
SSK'LILAR İÇİN PRİM GÜNÜ İLE
EYT HESAPLAMA TABLOSU
KADINLAR (SSK)
İşe Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Prim Günü
01.04.1981 ve öncesi - 20 - 5000
01.04.1981-08.09.1981 - 20 - 5000
09.09.1981-23.05.1984 - 20 - 5000
24.05.1984-23.05.1985 - 20 - 5000
24.05.1985-23.05.1986 - 20 - 5075
24.05.1986-23.05.1987 - 20 - 5150
24.05.1987-23.05.1988 - 20 - 5225
24.05.1988-23.05.1989 - 20 - 5300
24.05.1989-23.05.1990 - 20 - 5375
24.05.1990-23.05.1991 - 20 - 5450
24.05.1991-23.05.1992 - 20 - 5525
24.05.1992-23.05.1993 - 20 - 5600
24.05.1993-23.05.1994 - 20 - 5675
24.05.1994-23.05.1995 - 20 - 5750
24.05.1995-23.05.1996 - 20 - 5825
24.05.1996-23.05.1997 - 20 - 5900
24.05.1997-23.05.1998 - 20 - 5975
24.05.1998-23.05.1999 - 20 - 5975
24.05.1999-08.09.1999 - 20 - 5975
ERKEKLER (SSK)
İşe Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Prim Günü
09.09.1976 ve öncesi - 25 - 5000
09.09.1976-23.05.1979 - 25 - 5000
24.05.1979-23.11.1980 - 25 - 5000
24.11.1980-23.05.1982 - 25 - 5075
24.05.1982-23.11.1983 - 25 - 5150
24.11.1983-23.05.1985 - 25 - 5225
24.05.1985-23.11.1986 - 25 - 5300
24.11.1986-23.05.1988 - 25 - 5375
24.05.1988-23.11.1989 - 25 - 5450
24.11.1989-23.05.1991 - 25 - 5525
24.05.1991-23.11.1992 - 25 - 5600
24.11.1992-23.05.1994 - 25 - 5675
24.05.1994-23.11.1995 - 25 - 5750
24.11.1995-23.05.1997 - 25 - 5825
24.05.1997-23.11.1998 - 25 - 5900
24.11.1998-09.09.1999 - 25 - 5975
13 MADDELİK EYT REHBERİ
4 maddelik yasanın kesinleşmesi sonrası 13 maddede tüm detaylar belli oldu. İşte emeklilikte yaşa takılanlar için rehber:
Yaş şartı tamamen kalkıyor
SSK, BAĞ-KUR, emekli sandığı ayrımı olmayacak
Prim günü mevcut yasadaki gibi kalacak (5000 ila 5975 gün arasında prim günü)
EYT yasası 2023 yılı için 2 milyon 250 bin sigortalıyı hak sahini yapıyor
Düzenleme 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan 4,7 milyon vatandaşı kapsıyor
Prim günü ve sigortalılık süresi dolan emeklilik hakkı elde edecek
Emekli olduktan sonra 30 gün içinde aynı iş yerinde işe başlanması durumunda 500 TL, yüzde 5 destek primi verilecek
Taşerondan işçi kadrosuna geçenlerin ister emekli olabilme isterse kendi yerlerinde çalışabilme imkanı olacak
Başvurular ister e-Devlet üzerinden ister SGK'ya direkt olarak yapılabilecek
EYT staj konusu kanun teklifinde bulunmuyor