45 yaş altı çalışanlara BES zorunluluğu
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Isparta Milletvekili Süreyya Sadi Bilgiç başkanlığında toplandı. Toplantıda, 45 yaş altı ücret karşılığı çalışanların, işverenleri aracılığıyla otomatik olarak bir emeklilik planına dahil olmasını içeren Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı görüşüldü.
Tasarıyla ilgili bilgi veren Maliye Bakanı Ağbal, Bireysel Emeklilik Sistemi'nin (BES) ilk olarak Türkiye'ye 2001'de yasal düzenlemeyle getirilerek tabana oturtulduğunu söyledi.
BES'in önemli ölçüde genişlemesinin de 2013 yılında devlet katkısı yapılmasına ilişkin yasal düzenlemeyle sağlandığını ifade eden Ağbal, "Bugün burada BES'i kapsam olarak genişletecek bir yasal düzenlemeyi yapmak üzere bir araya gelmiş olduk." dedi.
3,5 YIL İÇİNDE KATILIMCI SAYISI 3,1 MİLYONDAN 6,4 MİLYONA ÇIKTI
Bir ülkede büyümeyi belirleyen en önemli bileşenlerden birinin de tasarruf oranları olduğuna vurgu yapan Ağbal, şunları kaydetti: "Ülkemizdeki tasarruf oranlarının Türkiye'nin arzu ettiği, olması gereken büyüme oranlarına uygun düşmediğini de hepimiz biliyoruz. Gerek kalkınma planlarımızda gerekse kalkınma planına uygun hazırlanmış öncelikli dönüşüm programlarımız arasında yer alan bir düzenlemeyi huzurlarınıza getirmiş bulunuyoruz. Bireysel Emeklilik Sistemi 2001 yılında yasalaştı, 2003 yılında yürürlüğe girdi, esas genişlemesini 2013 yılında devlet katkısı sistemini getirmek suretiyle yaptık. Bireysel Emeklilik Sistemi'nde 2013 yılında yapmış olduğumuz yasal düzenlemeden sonraki geçtiğimiz 3,5 yıl içinde katılımcı sayısı 3,1 milyondan 6,4 milyona çıktı. Yani katılımcı sayısı iki kat arttı.
Sistemdeki fon büyüklüğü ise 2012 yılı sonunda yaklaşık 20,3 milyar lira idi. Temmuz 2016 itibarıyla devlet katkısı hesabındaki tutarlar hariç Bireysel Emeklilik Sistemi'ndeki tasarruf tutarı 49 milyar liraya ulaştı. Devlet katkısı hesabındaki tutarı da dikkate aldığınızda şu anda BES'te toplam fon tutarı 56 milyar liraya ulaşmış durumda. Gelinen noktada BES'deki fonların milli gelire oranı 2016 yılı itibarıyla yaklaşık 2,5 seviyesine ulaştı. İnşallah BES yaygınlaştıkça buradaki fon tutarı yıllar itibarıyla daha da artacak."
Ağbal, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile Türkiye'de bireysel emeklilik sisteminin kapsayıcılığının artırılması ve sistemin yaygınlaştırılması ile yurt içi tasarruf oranının yükseltilmesi ve çalışanların emeklilik döneminde refah düzeyinin artırılmasının amaçlandığının altını çizdi.
Ağbal, sözlerini şöyle sürdürdü: "Ülkemizde 2003 yılında faaliyete başlamış olan Bireysel Emeklilik Sistemi bugün 6,4 milyon katılımcıya, devlet katkısı dahil 56 milyar liralık bir fon büyüklüğüne ulaşmış oldu. Bu kapsamda yapılan düzenlemeyle iş yeri bazlı özel emeklilik planlarına yönelik bir uygulama yapılmaktadır. Halihazırda otomatik katılıma dayalı bireysel emeklilik sistemi ABD'de, İngiltere'de, İtalya'da ve Yeni Zelanda'da farklı formatlarda uygulanmaktadır. Diğer ülkelerdeki başarılı örnekleri de dikkate alarak bu örnekleri ülkemizde hayata geçirmeyi planlıyoruz."
10 YILDA 100 MİLYAR LİRALIK FON
Otomatik bireysel emeklilik düzenlemesinin teknik detayları hakkında da bilgi veren Ağbal, düzenlemedeki cazip yapı sayesinde çalışanların sisteme ilgisinin yoğun olacağını düşündüklerini söyledi.
Başka ülke uygulamalarının incelendiğinde kişilerin cayma hakkının olmasına rağmen geçen iki aylık sürecin sonunda katılımcıların sistemde kalmaya devam ettiğinin görüldüğünü de vurgulayan Ağbal, şunları kaydetti: "Yapılan düzenlemelerle hem ülkenin ihtiyaç duyduğu tasarrufların artırılması sağlanmış olacak, bu suretle cari açığın azaltılmasına ciddi katkı sağlanacak hem de vatandaşlarımızın emeklilik dönemindeki refah seviyesi yükseltilmiş olacaktır. Arkadaşların yaptığı bir senaryoya göre, 10 yıllık bir süre sonunda sistemde 100 milyar liralık bir fonun oluşacağı tahmin edilmektedir. Yaklaşık 6,7 milyon kişinin bu sistemin içine gireceğini, 10 yıllık bir süreç sonunda 100 milyar liralık tasarrufun birikimli olarak stok değer olarak oluşacağını düşünüyoruz. Bu senaryo Bakanlar Kurulu'nun, iş yerinde çalışan sayısını 100 olarak belirlediği varsayımına bağlı olarak oluşturulan bir senaryo."
Ağbal, birikimlerin herhangi bir şekilde kamu bütçesiyle ilişkilendirilmesi ya da kamu fon sistemi içerisinde değerlendirilmesinin de asla söz konusu olmayacağını sözlerine ekledi.
Tasarı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda onaylanarak, Meclise gönderildi. Meclisin onayının ardından 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girecek.