İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümünden Prof. Dr. Kadir Güler, Betonarme ve Yığma Binaların Güçlendirilmesi ile 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Merkezli Depremlerden Alınan Dersler’ konulu seminerde halka önemli uyarılarda bulundu.
İnşaat Mühendisleri Odası Isparta Temsilciliği tarafından dün Isparta Ticaret ve Sanayi Odası Konferans salonunda; İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümünden Prof. Dr. Kadir Güler’in konuşmacı olarak katıldığı ‘Betonarme ve Yığma Binaların Güçlendirilmesi ile 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Merkezli Depremlerden Alınan Dersler’ konulu eğitim semineri gerçekleştirildi.
Söz konusu Eğitime Seminerine; Isparta Çevre Şehircilik Ve İklim Değişikliği İl Müdürü Abdullah Borca, Isparta Ticaret Ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi Fatih Topaloğlu, Mimarlar Odası Isparta Temsilcisi Caner Ataseven ve İnşaat Mühendisleri Isparta Temsilciliği üyeleri katıldı.
GÜLER;
Söz konusu seminere konuşmacı olarak katılan İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümünden Prof. Dr. Kadir Güler, "Betonarme ve Yığma Binaların Güçlendirilmesi ile 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Merkezli Depremden Alınan Dersler’ konulu seminerde şunları söyledi; “Betonarme Yapıların İncelenmesi ve Güçlendirilmesi inşaat sektöründe son derece önemli bir konu olup, konu bir anlamda inşaat sektörünün ana damarlarıdır. Güçlendirme Yöntemleri Öngörülen yatay ve düşey etkiler altında istenen performansı gösteremeyen veya hasara uğramış olan kolon, kiriş, perde, eleman birleşim bölgeleri ve dolgu duvarları gibi sistem elemanlarının ve birleşimlerinin, bireysel olarak şekil değiştirme kapasitelerinin ve dayanımlarının arttırılması şeklindeki güçlendirme ve iyileştirme işlemleridir. Kolonların güçlendirilmesi, kirişlerin güçlendirilmesi, bölme duvarların perdeye dönüştürülerek taşıyıcı sistem eleman ilavesi ile güçlendirme başlıca yöntemler arasında sayılabilir. Taşıyıcı Sistem Elemanlarının Güçlendirilmesi Kirişlerin Güçlendirilmesi Kolonların Güçlendirilmesi Bina Düzeyinde Taşıyıcı Sistem Elemanlarının Güçlendirilmesi ve Sisteme Eleman İlavesi ile Güçlendirme Çelik Çaprazlarla Güçlendirme
Taşıyıcı Sistem Elemanlarının Güçlendirilmesi Kolonların Güçlendirilmesi (Mantolama) Bu yöntemde; betonarme sargı, çelik sargı ve LP (lifli polimer) sargı kullanılarak; eksenel taşıma ve kesme kapasiteleri arttırılabilir, donatı ek bölgelerindeki bindirme boyu yetersizliklerinin giderilmesi mümkün olabilir, şekil değiştirme kapasitesi artırılabilir. Betonarme mantolama ile güçlendirme
Kolonların Lifli Polimerler ile Sargılanması Kesme Dayanımının Arttırılması Eksenel Basınç Dayanımının Arttırılması. Taşıyıcı Sistem Elemanlarının Güçlendirilmesi Kirişlerin Güçlendirilmesi Bu yöntem; betonarme kirişlerin kesme dayanımlarının süneklik kapasitelerinin arttırılması için uygulanabilir. Kesit boyutları artırılarak dıştan etriye ile betonarme sargı, çelik sargı LP (lifli polimer) sargı kullanılması sayılabilir. Betonarme mantolama Çelik plakalarla veya Lifli polimerle kesme dayanımının artırılması.
Yapı Sistemlerinin Tamamının Güçlendirilmesi Yanal rijitliği ve dayanımı yetersiz olan betonarme taşıyıcı sistemlerin şekil değiştirme ve dayanım kapasitesinin arttırılması ve iç kuvvetlerin dağılımında süreklilik sağlanması için, sisteme çerçeve düzlemi içinde veya çerçeve düzlemine bitişik betonarme perdeler eklenebilir veya betonarme sisteme yeni çerçeveler kazandırılabilir. Perde ilave edilmesi durumunda, yeni durumun yapıda burulma etkileri yaratmamasıdır. Yapının kütle ve rijitlik merkezi mümkün olduğunca yakın kalmalıdır Yapının kat adedinin ve plandaki alanına bağlı olarak güçlendirme perdeleri her iki doğrultuda tasarlanmalıdır. Perdenin mantolanan iki kolon arasında kalması tercih edilir ve mevcut kolonlar perde uç bölgesi içinde kalırlar Perdelerin temelleri tasarımında komşu kolonları da kapsayacak şekilde radye temel tasarımı yapılarak kolonların normal kuvvetlerinden faydalanılır.
BETONARME PERDE EKLENMESİ
YOLUYLA GÜÇLENDİRME
Perde duvarın yerine karar verilmesi: Betonarme perde duvar binanın içerisine (a,b konumları) veya dışarısına (c, d, e konumları) yerleştirilebilir. Buna karar verirken pencere ve kapı boşlukları, kullanım alanındaki değişiklikler gibi mimari etkenler de rol oynar. Perde duvarın binanın dışına yerleştirilebilmesi durumunda ek merdiven, asansör ve daha başka kullanım alanları da binaya kazandırılmış olur.
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi Perde duvar ile betonarme çerçevenin ilişkisine karar vermek için mevcut çerçevenin perde ile birlikte oluşturacakları yatay taşıyıcı sistem içerisinde etkili olarak çalışıp çalışmayacağına karar vermek gerekir. Mevcut çerçeve perde ile birlikte çalışacak şekilde yapılırsa oluşacak ek tesirleri karşılayacak şekilde detaylandırılmış olması gerekir. Aksi takdirde binaya perde duvar eklemenin yanına mevcut betonarme çerçevenin kapasitesini arttırma maliyeti de eklenir.
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi Örneğin (a) konumunda perde çerçevenin içerisine yerleştirileceği için bu perdeye birleşecek olan dış kirişte tesirler artacaktır. İç kiriş ise perdenin boşluklu veya boşluksuz olmasına bağlı olarak ya bağ kirişi olarak çalışacak ya da perdenin içerisine gömülecektir. Perdenin düşey donatıları ise kirişi yüksekliği boyunca delerek geçirilmelidir. Ayrıca bu konumda kat diyafram kuvvetlerini aktarmak için kat içerisinde düzenlenen kirişler doğrudan perdeye birleşemeyecektir (a) konumu çalışma biçimi açısından kolonların mantolanması koşulu ile tercih edilebilir bir tiptir. Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi Mevcut çerçeve boyunca ve çerçeveden ayrı düzenlenen perde detaylandırması: Perde çerçeveden bağımsız çalışacaksa diyafram kuvvetlerini aktarma kirişlerinin döşemenin altında ayrıca düzenlenmesi gerekebilir
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi Ayrı düzenlenen perde detaylandırması (boyuna doğrultu için elevasyon görünüş) :
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi Mevcut çerçeve boyunca ve çerçeveden ayrı düzenlenen perde durumunda Döşemede düzenlenen diyafram kuvveti aktarma kirişi detaylandırması.
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi Mevcut çerçeve boyunca çerçeveyle birlikte düzenlenen perde detaylandırması Perdenin çerçeve ile birlikte çalışması durumunda perdeye bağlanan çerçeve kirişleri, diyafram kuvvetlerini aktarma elemanları olarak da çalışırlar. Bu kiriş kesitlerine gerekirse ek yapılabilir.
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi Mevcut çerçeve boyunca çerçeveyle birlikte düzenlenen perde durumunda Kirişte düzenlenen diyafram kuvveti aktarma kirişi detaylandırması (tek taraflı da olabilir)
Perde duvar ile var olan betonarme çerçevenin ilişkisinin belirlenmesi Mevcut çerçeve boyunca çerçeveye dik düzenlenen perde durumunda Perdelerin bina dışarısında ve çerçeveye dik olarak düzenlenmesi durumunda ise diyafram kuvvetlerini aktarma kirişlerine daha fazla yük bineceği için daha uzun düzenlenmeleri gerekebilir.
Var olan binaya perde eklemek çoğunlukla yeni temel yapımını veya var olan temellerin genişletilmesini gerektirir. Fakat sonradan eklenen perde yapının düşey yüklerini taşımıyor olacağından devrilme momentlerine karşı duran düşey yüklerin olmayışı, zeminde çekme gerilmeleri oluşmasına sebep olabilir. Temellerin bu etkileri bertaraf edecek şekilde tasarlanması gerekmektedir. Genişletilen temellerdeki donatı düzenlemeleri bilinen temel kurallara göre yapılabilir.”
Seminerin sonunda ise, İnşaat Mühendisleri Odası Isparta Temsilcisi Şeref Korkmaz ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Abdullah günün anlam ve önemine binaen İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümünden Prof. Dr. Kadir Güler’e plaket ve gül seti takdim edildi. Seminer, toplu olarak çekilen fotoğraf ile sona erdi.