Yusuf Yavuz haberidir...
Isparta’nın Sütçüler ilçesine bağlı Yeniköy’deki ardıç ormanlarına geçtiğimiz yıl mermer ocağı izni verildi. Ancak bu bölgenin Türkiye’nin en verimli ardıç ormanlarını barındırıyor oluşu, mermercilik iznine tepki çekti. Buna rağmen Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nden (MİGEM) 100 hektarlık alan için aldığı maden ruhsatı ile ardıç ormanına iş makineleriyle dalan İstanbul merkezli ‘Plato Mermer’ adlı firma, alandaki yüzlerce ağacı keserek ormanın kalbine doğru ilerlemeye başladı. Isparta’daki ilgili tüm kurumların da bir sakınca görmeyerek izin verdiği ardıç ormanı katliamına tanık olan köylüler ise çaresizlik içinde bu vahşi yıkımı seyrediyor.
ANADOLU UYGARLIKLARI VARLIĞINI BU AĞACA BORÇLU
Oldukça geniş kullanım alanıyla Anadolu uygarlıklarının gelişiminde önemli rolü olan ardıç ağaçları, bir zamanlar Türkiye’nin hemen her bölgesinde yayılış gösteren bir türdü. Özellikle Torosların kireçtaşı kayalıklarında boylanan anıtsal ardıç türleri, su ve toprak gereksinimi en az olan kanaatkâr yapısıyla zamana meydan okuyarak binlerce yıldır varlığını sürdürdü. Ancak yüksek enerjisi nedeniyle binlerce yıldır demir atölyelerinde yakacak olarak kullanılan ardıç ağacı, mobilyadan parfüme, yün boyamadan sarnıç ve fıçı yapımına, yay ve müzik aletlerinden gıdaya, beşikten mezara uzanan geniş kullanım alanına sahip olması ardıç ağaçlarının hızla sonunu getirmeye başladı.
ARDIÇ KUŞUNU TAKLİT EDEREK ORMANCILIKTA DEVRİM YAPTI
Yalnızca ardıç kuşunun taşlığından geçerek çimlenebilen özelliği nedeniyle kültürde fidan üretimi gerçekleştirilemediği için de ardıç ormanları yenilenemiyordu. 2006 yılında Orman Yüksek Mühendisi Hazin Cemal Gültekin’in, Isparta Eğirdir’de gerçekleştirdiği buluşla dünya ormancılık tarihinde bir devrime imza atılmış, doğal malzemelerle ardıç kuşunun sindirimi taklit edilerek ardıç ağacı tohumlarının çimlendirilmesi sağlanmıştı.
TÜRKİYE 10 YIL SÜREYLE ARDIÇ EYLEM PLANI YÜRÜTTÜ, 175 MİLYON HARCANDI
Bu başarılı buluşun ardından bozuk ardıç ormanların iyileştirilmesi için dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından ‘Ardıç Ormanlarının Rehabilitasyonu Eylem Planı’ başlıklı bir çalışma başlatıldı. 2006 yılında başlatılan ve 2015 yılına kadar süren ardıç eylem planı kapsamında toplamda 300 bin hektarlık bozuk ardıç ormanının verimli hale getirilebilmesi için 175 milyon lira bütçe kullanıldı.
KORUNMASI GEREKEN ARDIÇ ORMANLARI KATLİAMA AÇILDI
Ancak 2004 yılında değiştirilen maden yasasının ardından vahşi madenciliğin saldırısına hedef olan ağaç türlerinin başında koruma altındaki ardıç ağaçları gelmeye başladı. ‘Bozuk orman’ olduğu gerekçesiyle birbiri ardında ardıç ağaçlarının yayılış gösterdiği alanların mermer ve taş ocaklarına tahsis edilmesi, yaklaşık 10 yıl süren ve yüzlerce milyon lira ve emek harcanarak uygulanan ardıç eylem planını boşa çıkardı.
TÜRKİYE’NİN EN VERİMLİ ARDIÇ ORMANINI ÇİN’E TAŞ SATMAK İÇİN YOK EDİYORLAR
Isparta’nın Sütçüler ilçesine bağlı Yeniköy ve çevresi de Türkiye’nin en nitelikli ardıç ormanlarını bünyesinde barındırıyor. Bu bölgede ardı ardına mermer ve taş ocağı ruhsatı verilmesi tepkileri de beraberinde getirdi. İstanbul merkezli olduğu öğrenilen ‘Plato Mermer’ adlı firma, Yeniköy’deki yaklaşık 100 hektarlık alanda aldığı mermer ocağı işletme ruhsatının ardından tüm tepkilere rağmen ardıç kıyımına başladı. Yüzlerce ardıç ağacının vahşice yok edildiği alanda mermer çıkarmaya başlayan firmanın Çin, Hindistan ve Tayland gibi tedarikçi ülkelere işlenmemiş mermer ihraç ettiği öğrenilirken, firmanın ortaklarından birinin ise Tayvanlı olduğu belirtildi.
‘TÜRKİYE EN VERİMLİ ARDIÇ ORMANINI SONSUZA KADAR KAYBEDECEK’
Bölgedeki ardıç ağacı kıyımına tepki gösteren Yukarı Köprüçay Havzası Koruma Platformu, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin tüm ardıç ormanlarının kalbi sayılabilecek olan Yeniköy, Zengi Yaylası ve çevresinde mermercilik faaliyetine izin verilmesi tam bir akıl tutulmasıdır. Zengin yaban hayatına ev sahipliği yapan ardıç ormanları ayrıca hiçbir bakanlığın kaydında bulunmayan sahipsiz yılkı atlarının da yaşam alanıdır. Bölgedeki orman katliamının bir an önce durdurulmasını istiyoruz. Aksi halde birkaç ay içinde Türkiye en nitelikli ardıç ormanlarını sonsuza kadar kaybedecek” ifadelerine yer verdi.
ISPARTA, ÜLKENİN ARDIÇ ORMANLARININ YÜZDE 12’SİNİ BARINDIRIYOR
Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye’de toplam 1.1 milyon hektar alanda ardıç ağacı yayılış gösteriyor. Ancak bu alanların yaklaşık yüzde 91’i zamanla tahrip edildiği için bozuk orman niteliğinde. Yalnızca Göller Bölgesi, Akdeniz ve Ege Bölgesinin bir bölümünde 250 bin hektar civarında verimli ardıç ormanlarına sahibiz. Yüzde 82’si boz ardıç, yüzde 15’i yağ ardıç, yüzde 3’ü ise servi ardıçlarından oluşuyor. Isparta, 216 bin hektar ardıç ormanı bulunan Konya’nın ardından 132 bin hektarla Türkiye’nin tüm ardıç ormanlarının yaklaşık yüzde 12’sini barındırıyor. Isparta’yı 123 bin hektarla Mersin takip ederken Amasya’da 96 bin, Antalya’da ise 88 bin hektar civarında ardıç ormanı bulunuyor. Ancak ardıç ormanlarının en yoğun olduğu bölgeler aynı zamanda mermer ve taş ocağı ruhsatlarının da en yaygın olduğu bölgeleri kapsaması, oldukça değerli bir tür olan ardıç ağaçlarını tehdit etmeye devam ediyor
17 ° / 3.4 °
