Haber ve fotoğraf: Yusuf Yavuz

Anadolu’nun simgelerinden biri olan ardıç ağacı, halk kültüründe ve geleneksel hekimlikte oldukça önemli bir yer tutuyor. Uzun ömrü ve dayanıklılığıyla bilinen ardıç ağacı, yangın, kuraklık ve benzeri felaketler karşısında ormanı en son terk eden tür olarak da biliniyor. Bir zamanlar Anadolu’nun hemen her bölgesinde doğal olarak yayılış gösteren ardıç ormanları insan baskısı yüzünden giderek azaldı.
Yalnızca ardıç kuşunun dışkısında çimlenerek uzun bir sürecin ardından yetişebilen ardıç ağacıyla ilgili Orman Mühendisi Hazin Cemal Gültekin’in önderliğinde Isparta Eğirdir’deki orman fidanlığında yürütülen çalışmaların ardından dünya ormancılık tarihinde devrim olarak kabul edilen bir buluşa imza atıldı. 2006 yılında sonuçlanan çalışmayla ardıç tohumları dünyada ilk defa doğal kimyasallarla çimlendirilerek fidan üretimine başlandı. Bugün yılda 600 binin üzerinde ardıç fidanı üretilen Eğirdir’deki fidanlık, dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen ormancılara da ardıç konusunda rehberlik yapıyor.
TOHUMLARI FİDAN, GÖVDELERİ KURBAN EDİLEN AĞAÇ
Ancak Ardıç ormanlarının en yoğun olduğu bölgelerin başında gelen Eğirdir ve çevresi, Türk ormancılık tarihinin bu önemli başarısına gölge düşüren manzaralara da ev sahipliği yapıyor. Bölgede doğal olarak yetişen ardıç türlerinden köylülere toplatılan tohumlardan elde edilen ardıç fidanlarının büyük bir özenle yetiştirildiği Eğirdir Orman Fidanlığı’nın hemen karşısındaki yamaçlarda ulu ardıç ağaçları, mermer ve taş ocaklarının tehdidi altında. Sütçüler ilçesine bağlı Yeniköy’de bulunan bölgenin en iyi korunmuş ardıç ormanının göbeğinde yaklaşık 100 hektarlık bir alanda özel bir firmaya mermer ocağı işletme izni verildi. Isparta Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, 8 Eylül 2015 tarihinde yayınladığı duyuruda, Plato Mermer Mad. San. Tic. Ldt. Şti. tarafından açılmak istenen mermer ocağına valilikçe “ÇED Gerekli Değildir” kararı verildiğini açıkladı. Bu kararın hemen ardından ardıç ormanında mermercilik faaliyetinde bulunulmak istenen bölgede çeşitli işaret levhaları yerleştirilmesi dikkat çekiyor.
VAHŞİ MADENCİLİĞİN ÇEVREYE VERECEĞİ ZARAR YOK SAYILDI
İlk etapta 18 hektarlık alanda başlaması ve yılda yaklaşık 100 bin metreküp mermer çıkartılması planlanan mermercilik faaliyetiyle, yöredeki köylülerin geleneksel hayvancılık yaparak geçimini sağladığı ardıç ormanına bitişik meraların da tehdit altına girmesinden endişe ediliyor. Çevreye yapacağı etkinin “gereksiz” bulunduğu mermer ocağının açılmak istendiği bölge, aynı zamanda yüzlerce yılkı atının yaşam alanının hemen yanı başında.
Yukarı Köprüçay Havzası Koruma Platformu’ndan konuyla ilgili yapılan açıklamada, Sütçüler genelinde açılan onlarca mermer ocağının yarattığı tahribatın bölgenin doğası üzerinde telafisi olanaksız zararlar getirdiğine dikkat çekilerek, tarım ve hayvancılığın da vahşi madenciliğe kurban edildiği kaydedildi. Yeniköy ve çevresindeki ardıç ormanlarında madencilik izni verilmesinin dahi kabul edilemez olduğunu ancak bunun üstüne bir de “ÇED Gerekli Değildir” kararı verilmesinin akıllara durgunluk veren bir uygulama olduğu belirtilen açıklamada, “çevreye yapacağı etki tartışılmaz olan bir madencilik faaliyetinin, bölgede yaşamını sürdüren yılkı atlarını nasıl etkileyeceği proje dosyasında hiçbir şekilde belirtilmiyor. Çünkü projeyi hazırlayanlar da buna onay veren yetkililer de ne bölgedeki yılkı atlarının varlığından, ne kimi anıtsal nitelikte ağaçları barındıran ardıç ormanından, ne saçlı meşe ormanından ne de onlarca bitki ve canlı türünden haberdar. Sahada kapsamlı bir araştırma yapılmadan, derinlemesine bilimsel çalışmalar yürütülmeden verilen ruhsatlarla pek çok türün yok olup gitmesine neden olan yetkilileri aldıkları kararları bir kez daha gözden geçirmeye, çok geç olmadan ardıç ormanlarında ortaya çıkacak kıyımı durdurmaya çağırıyoruz. Aksi halde tüm kamunun ortak değeri olan doğal varlıklarımızın göz göre göre yok edilmesinde idari sorumluluğu bulunanların yargı ve tarih önünde hesap vereceklerini asla unutmamaları gerektiğini kamuoyunun dikkatine sunuyoruz” ifadelerine yer verildi.