Emekli olan işçi kıdem tazminatıyla çıkarılabilir

Okan Güray Bülbül

Bir kişinin emekli olabilmesi için üç şartı yerine getirmesi gerekir. Bunlar; yaş, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı. Çoğu kez çalışanlar prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresini doldururlar ve emekli olmak için yaşı doldurmayı beklerler. Yaş şartını da dolduran kişi çalıştığı işyerinden emeklilik nedeniyle ayrılarak kıdem tazminatını talep edebilir. İşveren işçinin emeklilik nedeniyle işten ayrılmak istemesi halinde kendi işyerinde geçirdiği süre üzerinden hesaplanacak kıdem tazminatını ödemekle yükümlüdür.

Yaş şartı da olabilir

Belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan kişilerin işten ayrılacaklarını işverene belirli bir süre önceden haber vermesi gerekir. İşveren işçinin kıdemine göre belirlenen ihbar süresi içinde işçiyi çalıştıracaktır. İşten ayrılma talebi işçiden geldiği için ihbar tazminatı ödenmez. Diğer yandan iş sözleşmesi işçi tarafından sonlandırmak istenir ve ihbar süresi beklenmeden işçi işten hemen ayrılmak isterse işverene ihbar tazminatını ödemek zorunda kalabilir. Emeklilik nedeniyle istifa edip işyerinden ayrılacak işçinin de işverene bu durumu bildirim süresi kadar önce söylemesi gerekir. Bazı işyerlerinde işverenler işyeri içi yönetmelik veya tebliğlerle emekli olan çalışanların çalıştırılmaya devam edilmeyeceğini işçilere bildirirler. Bu durumda işçi istese de emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam edemez. Hatta bazı durumlarda belirli bir yaşın üzerindeki kişilerin iş sözleşmesinin feshedileceği ifade edilir. Örneğin 65 yaşını geçmiş kişilerin çalışmaya devam edemeyeceği yönünde hükümler işyeri içi yönetmeliklerde bulunabilir.

YÖNETMELİĞE DİKKAT!

İşverenler işyeri içi yönetmelikler veya tebliğlerle de işyerindeki genel ve özel kuralları belirleyebilirler. Örneğin işveren disiplin yönetmeliği ile işçinin kılık ve kıyafetinin nasıl olması gerektiğini ve bu kurala uyulmazsa hangi yaptırımların uygulanabileceğini belirleyebilir. Bu durumda işçi disiplin yönetmeliğindeki hükümlere uymak ve yaptırımlara katlanmak zorundadır.

İmzalamayan kişiye işlem yapılamaz

İşyeri içi yönetmeliklerin işçilere uygulanabilmesi için işçilerin bu belgeleri imzalamış olması gerekir. Bu tip belgeler ancak işçilerin belgeyi 'okuyup, anladığına' dair ifadeleri ve imzalarıyla uygulanabilir. İşyeri içi yönetmeliği imzalamayan işçiye bu yönetmelik hükümleri uyarınca işlem yapılamaz.

İade davası açabilir

İşten çıkartılan kişi, işyerinde emekli olmuş bir kişinin halen çalışmaya devam ettiğini iddia ederek işe iade davası açabilir. Bu durumun mahkemede ispatlanması halinde işçinin talebi kabul edilir ve işe iadesi gerçekleşir. Bu yönde bir yönetmelik hükmü bulunuyorsa bunun hiçbir ayrım gözetilmeksizin bütün işçilere uygulanması gerekir. Bu kuralı uygulamak konusunda ayrımcılık yapan işverenin başı ağrıyacağı gibi cebi de yanar.

Herkese uygulanmalı

İşyeri içi yönetmeliklerde veya işyerinde kullanılan diğer hukuki kaynaklarda yer alan bu yöndeki hükümlerin işçiler arasında hiçbir ayrım gözetilmeksizin uygulanması gerekir. Örneğin 65 yaşının üzerindeki kişilerin çalıştırılmaya devam edilmeyeceği yönünde hüküm bulunan bir işyerinde 65 yaşını geçen herkesin iş sözleşmesi feshedilmelidir. Hükmün bazı işçiler için uygulanmaması halinde geçerliliği söz konusu değildir.