EYT'lilere Emeklilik İçin Çözüm Rotası; 7 Formül Öne Çıktı

3600 ek gösterge sonrası sözleşmeli memurlara yeni haklar ve emeklilikte yaşa takılanlar için EYT düzenlemesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın öncelikli gündemi oldu. Çok kapsamlı şekilde ele alınarak çözüme kavuşan 3600 ek gösterge gibi EYT'liler meselesinin de aynı şekilde ele alınıp yıl sonuna kadar çözüme kavuşması bekleniyor. Öte yandan masada 7 formül var.
 
EYT'lilere emeklilik yolu açılıyor. 3600 ek gösterge düzenlemesi, asgari ücret, emekli ve memur Temmuz zammı sonrası sözleşmeli memurlara kadro meselesi ve EYT düzenlemesi için çalışmalar başladı.
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) için heyecanlı bekleyiş başladı. 3600 ek gösterge düzenlemesinin tamamlanmasının ardından sıra sözleşmelilere ve EYT'lilere ilişkin çalışmalara geldi.
Bu konuda edinilen bilgilere göre; Kamudaki sözleşmelilere yönelik çalışmanın Ekim'de tamamlanarak Meclis'e sevk edilmesi planlanırken, EYT hazırlıklarının da en geç Aralık'ta tamamlanması bekleniyor. 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlara yönelik çalışmalarda ilk aşamayı kapsamın belirlemesi oluştururken, bunun için pek çok formül konuşuluyor:
KISMİ EMEKLİLİĞE YENİ İMKAN
Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 15 yılı (bu süre doldu) ve 3600 gün (10 yıl) primi tamamladıklarında kadınlar 50, erkekler de 55 yaşı da doldurmak kaydıyla kısmi emeklilik hakkı kazanıyor. Emeklilik yaşları ise bu 3 şartı bitirdikleri tarihe göre değişiyor.
Kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşı bulan şartlar ortaya çıkıyor. Yapılacak düzenlemeyle, 3600 günle emeklilikte de yaş şartı aranmayabilir. Bu durumda 3600 günü olan kadınlar 50, erkekler 55 yaşında emekli olabilir.
20-25 YIL ÇALIŞMA KRİTERİ
Gündeme gelen bir başka formül ise emeklilik için kadınların 20, erkeklerin 25 yıllık prim gününü tamamlamalarını içeriyor.
Burada emekli aylığı bağlanabilmesi için aranacak şartlar, 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamak, kadınlar için 20 yıl yani 7200 prim gününü, erkekler için ise 25 yıl yani 9 bin gün primi tamamlamak olacak.
Bu şartı tamamlayan EYT'liler, söz konusu formül hayata geçerse yaşa bakılmadan emekli olabilecek.
YAŞ SINIRI:
Yaşa takılanlara emeklilik için bir yaş sınırı getirilebilir. Daha önce 50 yaş sınırı getirilebileceği konuşulmuştu.
 
Bu formül hayata geçirilirse, EYT'lilerin emekli olması için 50 yaşını da tamamlaması gerekecek.
BEKLEME SÜRESİNDE İNDİRİM
Prim gün sayısını doldurup yaşı bekleyenler için bekleme süresini 2-3 yıl düşürmek gibi avantajlar da formüller arasında yer alıyor.
AVRUPA MODELİ
Bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan kesintili emeklilik modeli de tartışılan seçenekler arasında. Bu formülde, emeklilik için kaç yıl kaldıysa her yıl için belli oranda aylıktan kesinti yapılıyor. Daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor. Yine Avrupa'da uygulanan bir formül de geçici kesintili emeklilik. Buna göre, sigortalı belli bir kesintiyle erken emekli oluyor. Ancak yasanın işaret ettiği yaşa gelip emeklilik şartları oluşunca bu kesinti ortadan kalkıyor.
PRİM VE SÜRE FORMÜLÜ
9 Eylül 1999 öncesinde işe girenlerin, ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ile 5975 prim gününü, kadınlarda 20, erkeklerde 25 yılı tamamlaması gerekiyor. Bunları tamamlayanlar yaşı dikkate alınmadan emeklilik imkanı elde edebilir.
KADEMELİ EMEKLİLİK
Yaşı bekleyenlere 'kademeli' emeklilik imkanı sunulması üzerinde de duruluyor.