İYİ Parti Isparta Milletvekili Aylin Cesur; Mimarların Sorunlarını Meclise Taşıdı

Isparta Milletvekili Aylin Cesur, meslek gruplarının sorunlarını meclise taşımaya devam ediyor. Mimarlar Günü için mimarların karşılaştığı sorunlara yoğunlaşan Cesur, mimarlık mesleğinin karşısında yıllardır artarak biriken yapısal sorunların çözümü için Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a yazılı soru önergesi verdi.
 
FİYAT VE KALİTE KONTROLÜ
YOKLUĞU ÜCRETLERİ AŞAĞIYA ÇEKİYOR
Yalnızca Isparta’nın değil, memleketin her bir köşesinde sesi duyulmadık kimse kalmasın isteyen Cesur; “Bugün itibari ile 69940 mimarın bulunduğu ülkemizde, mimarlık mesleğinin önemine rağmen, mimarlarımızın ve kentlerimizin sorunları ile beraber mimarlık mesleğinin geleceğine yönelik sorunlar da artmakta” dedi. Mimarlık mesleğinin esasında hayatı da etkileyen bir yaşam mühendisliği olduğunun altını çizen Cesur, mimarlık mesleğinin, özellikle mimarlar odasının elinden alınan hak ve yetkilerle, mimarların ücretlerinin kayda değer şekilde düştüğünü belirtti.
 
Mimar odalarının fiyat kontrolünün ortadan kalkması ile mimarlık ücretlerinde adeta dibe doğru bir yarış olduğuna dikkat çeken Cesur, Bakan Kurum’a, mimarların karşı karşıya olduğu düşük ücretlendirme ve imar projelerinde yüksek risk üstlenimi konusunda ortaya çıkan dengesizliği gidermek için ne gibi çözümler bulunmaya çalışıldığını sordu.
“GENÇ MİMARLAR ZAYIF EĞİTİM VE İSTİHDAM SORUNU İLE KARŞI KARŞIYA: İYİ EĞİTİM VE DAHA FAZLA STAJ SUNULMASI ŞART”
Milli Eğitim Bakanlığı’nın üniversite kontenjan ve bölümlerini, daha sonra buralarda okuyan gençlerin nasıl istihdam edilebileceğinin planlanmadığına ve mimarlık öğrencilerinin de bu sorunlardan etkilendiğine dikkat çeken Cesur, hükümet nezdinde iyi mimar yetişebilmesi için uzmanlık sağlayacak ara program ve stajların yetersiz olduğunu ve diplomalı gençlerin bu nedenle çok düşük ücretlerle çalıştığını veya da işsiz kaldığını belirtti.
ŞEHİR İDARESİ VE PLANLAMASINDA
MİMARLARA DAHA ÇOK YER VERİLMELİ
Cesur, belediyelerde, kent meclislerinde ve idari kamu kuruluşlarında mimarlara yeteri kadar yer verilmemesinin de kentlerde yaşanan sorunların kaynağı olduğuna, her alanda olması gerektiği gibi bilimin ve ortak aklın kent yönetimlerinde de yer alması gerektiğini vurgulayarak, Bakan Kurum’a iyi şehircilik için “bu konuda herhangi bir adım atılacak mıdır?” diye sordu.
İYİ Parti Isparta Milletvekili Dr. Aylin Cesur’un, cevaplandırmak üzere Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a yönelttiği sorularının olduğu ve Meclis Başkanlığına sunduğu önergesinin tam metni:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıda belirtilen soruların Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından yazılı olarak cevaplanmasını, Anayasa’nın 93. ve TBMM İç Tüzüğü’nün 96. Maddeleri uyarınca arz ederim. (7 Ekim 2020)
Mimarlık, yalnızca tekil binaları tasarlayan bir meslek değil, bu tekil tasarımların bir araya gelmesiyle en nihayetinde bütün kent ve çevre planı ile birlikte hayatı da etkileyen bir yaşam mühendisliğidir. Bugün itibari ile 69940 mimarın bulunduğu ülkemizde, mimarlık mesleğinin bu önemine rağmen, mimarlarımızın ve kentlerimizin sorunları ile beraber mimarlık mesleğinin geleceğine yönelik sorunlar da artmaktadır. Demokrasilerde denge-kontrol prensibinin bir unsuru olarak yer alan, denetleyici ve düzenleyici mekanizmalar olarak, kamu faydasına çalışan sivil toplum kuruluşlarından mimarlar odasının elinden alınan hak ve yetkiler de bu sorunların derinlemesine sebep olmaktadır. İmar projeleri için mimar odalarının onay vermesi gerekliliğinin sonlandırılması ile ücret tarifesinin kontrolü ve fiyatlandırma ile ilgili zaaflar ortaya çıkarken, bu değişiklik özellikle kent ve çevresine ciddi şekilde etki edebilecek yüksek maliyetli projelerin denetimsiz bir şekilde belediyelere sunulmasına sebep olmaktadır. Mimarlar odalarının fiyat kontrolü olmaksızın aşağıya çekilen ücretlerle daha düşük miktarlarda fatura edilen hizmetler sebebi ile devletin vergi gelir kalemi azalırken, mimarlar da azalan ücretler sebebi ile ekonomik zorluklarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Mimar odalarının çalışma şartlarını ve kriterlerini belirleyememesi sebebi ile, mimarlar ucuz fiyatlara çalıştırılırken, inşaat ile ilgili tüm sorumlulukları üstlenmekte ve bu sebeple de risk/fiyat skalasında mimarlar hak ettiği ücretleri alamamaktadır.
 
Mimarlık eğitimi ve mimarların istihdamı bir başka sorun olarak öne çıkmaktadır. Yıllar içinde arttırılan mimarlık bölümü üniversite kontenjanlarına ve sayılar hızla artan mimarlık bölümlerine karşılık, yeteri kadar nitelikli akademisyen yetiştirilememekte, akademisyen başına düşen öğrenci sayısının artması ve staj imkanlarının azlığı, uzmanlık sağlayacak ara programların yokluğu ve bu niteliklerin kazanılmasının zorunlu olmaması sebebi ile mimarlık mezunları yeteri kadar donanımlı olarak mezun olamamaktadır. Belediyelerde, kent meclislerinde ve idari kamu kuruluşlarında mimarlara yeteri kadar yer verilmemesi, mimarlara işlerin niteliklerine göre değil, fiyat kırımlarına göre verilmesine yönelik eğilimin artması, mimar istihdamını ve iyi şehirciliği olumsuz etkilemektedir.
Bu anlamda;
Yukarıdaki durumlar göz önüne alındığında, hangi gerekçeler ile mimar odalarının onay yetkisi sonlandırılmıştır?
Piyasada ortaya çıkan mimar ücretlerindeki düşüşlere ve fiyat kırılımlarının niteliğin önüne geçmesi durumunu düzeltmek adına minimum ücretlerin belirlenmesi ve projelerde yer alabilmek için belirli uzmanlık koşullarının sağlanmasına yönelik ne gibi çalışmalar yapılmaktadır?
Mimar odalarının onayının ortadan kalkması ile denetimden geçmeyen ve belediyeler tarafından onaylanan projelerde herhangi bir imar sorunu olması durumunda, denetimle daha önceden engellenebilecek proje maliyetlerinin ve çevre zararlarının hangi yöntemlerle dengelenmesi yapılmaktadır?
Mimarların karşı karşıya olduğu düşük ücretlendirme ve yüksek risk üstlenimi konusunda ortaya çıkan dengesizlik için herhangi bir çözüm planı mevcut mudur?
Şehir planlamasında ortak aklın ve bilimin etkin olması adına belediye ve kamu kuruluşlarında imarın temeli olan mimarlara yer verilmesi konusunda herhangi bir adım atılacak mıdır?
Mimarların eğitimi önünde yukarıda bahsedilen engelleri aşmak için Milli Eğitim Bakanlığı ile ortaklaşa bir çalışma yürütülmekte midir?
Şehir planlaması ve yönetimi konusunda mimarlara daha fazla yer verilmesi konusunda herhangi bir çalışma yapılmakta mıdır?