“Kentsel Dönüşüm, rantsal dönüşüme kurban gitti”

Mimarlar Odası Başkanı Zafer Sağlam, 120 bin konut ve ticari alanı bulunan Isparta merkezde bin 771 adet konutun kentsel dönüşümden yararlandığını ifade ederek, şuandaki başvuru sayısının da yaklaşık 800 olduğunu söyledi. Sağlam, 120 bin konutlu Isparta’da 800 başvurunun oldukça komik bir sayı olduğunun altını çizdi.
 
Isparta Mimarlar Odası Başkanı Zafer Sağlam, Kanal32’de katıldığı Ne Var Ne Yok Programında Isparta’daki kentsel dönüşüm çalışmalarını değerlendirdi. Başvuru sayılarına bakıldığında Isparta’da kentsel dönüşüm yetersiz olduğuna dikkat çeken Sağlam, İlimizin arsa sorununun yerine imar sorunu yaşadığını dile getirdi.
120 BİN KONUT STOKUNUN YANINDA 800 BAŞVURU OLDUKÇA KOMİK
Kentsel Dönüşüm olarak adlandırılan Afet Riski Altında Bulunan Alanların Dönüştürülmesi Kanunu’nun 2012 yılında çıktığını belirten Isparta Mimarlar Odası Başkanı Zafer Sağlam, “Ülkemizde bir deprem gerçeği var. Isparta’da depremin yanında 1995’te Senirkent’te sadece 10 dakikalık yağışta 90’nın üzerinde insanımızı kaybettik. Akabinde Sütçüler’de bir sel felaketi yaşadık. 1970’li yıllarda Gelendost’ta bir sel felaketi yaşadık. 1999’da yanı başımızda Dinar’da bir deprem oldu. 19. yüzyılında Isparta-Burdur havzasında büyük bir deprem olmuştu. Dolayısıyla bölgemiz için kentsel dönüşüm hayati önem arz eden bir kanundur. Bugüne kadar uygulamada başarılı olduk mu diye bir özeleştiri yaparsak, başarılı olamadık. Kamuoyunu bilgilendiremedik. İlgili idareler ne kadar çalışma yapsalar da toplumsal birlikteliği bu noktada sağlayamadık. Veriler de bizi yanıltmıyor. Isparta’da ortalama 120 bin konut ve ticari alan görülmektedir. 2017’nin son verilerine göre kentsel dönüşüme yaklaşık 800 başvuru var. Bağımsız birim anlamında da bin 771 adet kentsel dönüşüme uğramış bir konut var. Yaklaşık olarak da 6 milyona yakın bir kira yardımı yapılmış. 120 bin konut stokunun yanında 800 başvuru oldukça komik” dedi.
80 BİNE YAKIN 1999 ÖNCESİ YAPILAN YAPIMIZ VAR
Isparta merkezde 44 mahalle olduğunu hatırlatan Sağlam, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bunlardan bir tanesi de Akkent TOKİ. Burası yeni yapılmış bir mahalle. Geri kalan 43 mahallede Davraz Mahallesi dışında bir araştırma yapıp, veri toplayamadık. 43 mahallemizin birçoğunun iç alanları çöküntü halinde. Burada bir kıstas koymak gerekir. 1999 depremini milat kabul etmek zorundayız. 1999 yılına kadar ruhsat, iskan almış yapı stokumuz nedir, 1999 yılından sonra yapılmış yapı stokumuz nedir? Genel ortalamaya baktığımızda yaklaşık yüzde 70’e yakını 1999 öncesi yapılmış yapılar. 120 binden hesapladığınızda yaklaşık 80 bin civarında 1999 yılından önce yapılmış bir yapı stokumuz var.  Bunun merkezinde insanı olası felaketten koruma olması gerekiyor. Ayrıca vatandaşları bu alanda bilgilendirmek gerekiyor. 5 yıllık geçen süreçte bunu başaramadık.
1,2 MİLYON İNSANI BARINDIRACAK BİR İMAR PLANIMIZ VAR
Kentsel Dönüşüm, rantsal dönüşüme kurban gitti. İnsanlardaki algı bu yönde geliştirildi, insanlar da bu yönde bakıyor. Kentsel Dönüşüm demek önce binayı depreme karşı dayanıklı hale getirmek ama aynı anda mahalleyi, yolları genişletmek ve sosyal donatı alanlarıyla, çocuk parkları gibi alanlarla düzenlemek gerekir. Bu Isparta’da müthiş ihtiyaç olan bir durum. İmar planında Isparta’nın 400 bin konutluk parseli var. TÜİK’in verisi hanehalkı için 3,14. Bu demektir ki 1,2 milyon insanı barındıracak bir imar planımız var elimizde.”
ISPARTA’NIN İMAR PLANI ACİLİYETLE YAPILMASI GEREKİYOR
Öte yandan Isparta’nın imar planının 1963 yılında ODTÜ’lü bir hoca tarafından yapıldığını kaydeden Isparta Mimarlar Odası Başkanı Zafer Sağlam, şunları söyledi: “O günden bugüne biz imar planımızı bir türlü yenileyememişiz. İmar planları bir ilin 10-20-50 yıl sonrasını size gösterir. İmarlı alanlardaki arsa sıkıntısının temel nedenlerinden birisi miras durumu. vatandaş ölmüş, çocuğuna, onun da çocuklarına kalmış bir durum var. İnsanların imar parselleri güncel taleplerine karşılık gelmemeye başlamış. Isparta’da arsa sorunu yok, ciddi anlamda bir plan sorunumuz var. Isparta’nın imar planı aciliyetle yapılması gerekiyor. Artık pansuman, parsel başı tadilatlarla götürülemeyeceğini görüyoruz. 400 bin konut yapılacak alan mevcutta var. Bu alanın altyapısı bitmiş, asfaltı dökülmüş. Ekstra alanlar açıp maliyeti artıracak bir durum yok. Bu 44 mahallemizde var.
ŞEHİR MERKEZİNE GÖÇ KONUT FİYATLARINI YÜKSELTTİ
Bu duruma büyük projeksiyonlarda bakmak gerekiyor. Isparta ilimiz normalde göç veren bir ilimiz. 2000’li yılların başında merkez ilçemiz 130-140 binden şuanda 250 bine yaklaşmış. 15 yılda yaklaşık 100 bin kişi gelmiş. Bu insanlar başka illerden gelmiyor. Köylerden, ilçelere, ilçelerden merkeze geliyorlar. Merkeze böyle bir nüfus gelmesine ben basınç diyorum. Böyle bir basınç karşısında konut fiyatlarının artmasına neden oluyor. Ayrıca merkezdeki öğrenci nüfusu 70 bin. Bu da bir basınç oluşturuyor. Isparta’da sanayileşme olmadığı için apartçılık yükseldi. Bu durum karşısında konut fiyatları yükseldi.
TEK RİSKLİ ALAN YERİ ULUBORLU’DA
Isparta’da riskli alan olarak tanımlanan tek yer Uluborlu Belediyesi’nin gösterdiği bir alan. Ama orada da halen başlayamadı. Biz daha merkezde hiçbir riskli alan tespit etmedik. Gülistan Mahallesi’nde yapılan kentsel dönüşüm plan yenilemedir. Bunlar ada bazı parsel çözümleridir.  Isparta’da biz bina yenileme işlemi yapıyoruz, kentsel dönüşüm yapmıyoruz.
KENTSEL DÖNÜŞÜMLERDE İNSAN MERKEZİ HİÇBİR ZAMAN KAÇIRMAMAK GEREKİYOR
43 mahallemizin geneline baktığında insanlarımızın görülüyor. Bulunduğumuz yer Pirimehmet Mahallesi. İçine girdiğiniz zaman çöküntü. Arkasında Çelebiler Mahallesi. Ön caddeler yeni, arkalar çöküntü. Davraz Mahallesi’yle ilgili Isparta Belediyesi ciddi bir çalışma yaptı. Kentsel Dönüşümlerde insan merkezi hiçbir zaman kaçırmamak gerekiyor. İnsanlara daha güzel ve sağlıklı ortamlar sunabilmek için bunların yapılması gerekiyor. Sadece adama binayı verdin, çok ciddi problem. Siteler yapıldığı zaman evine karşı bir daire verilecek. Ama buradaki birçok vatandaşımız ciddi ekonomik sıkıntılar yaşıyor. Aylık 600 lira emekli maaşı alan var. Asansör, kapıcı masrafı yok. Doğalgaz kullanmıyor bir şekilde hayatını sürdürüyor. Bu insana bir daire verdiğinizde o adam orada yaşamayacak. O yüzden zorunlu göçe yönlendirmiş olacaksınız.”