SGK Isparta İl Müdürü Hüseyin Karagöz; Sigortasız Çalışmayın Hayatınızdan Çalmayın!

SGK Isparta İl Müdürü Hüseyin Karagöz, işe giren vatandaşların mutlaka işverene mutlaka kendilerini sigorta yaptırması konusunda ısrarcı olması gerektiğini belirterek; “Kayıt dışı çalışmayın, kayıt dışı çalıştırmayın. Sigortasız çalışmayın hayatınızdan çalmayın” dedi.  

Başta kayıt dışı ile mücadele olmak üzere yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi veren Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Isparta İl Müdürü Hüseyin Karagöz, önemli uyarılarda bulundu.

KAYIT DIŞI İSTİHDAM NEDİR?

İl Müdürü Karagöz açıklamasında; “Kayıt dışı istihdam; sosyal güvenlik açısından niteliği itibariyle yasal işlerde çalışarak istihdama katılan kişilerin, çalışmalarının gün veya ücret olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi ya da eksik bildirilmesi olarak tanımlanabilir. Bu tanıma göre üç türlü kayıt dışı çalışma söz konusudur: 

1. Çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi, 
2. Çalışma gün sayılarının eksik bildirilmesi, 
3. Sigorta primine esas kazanç tutarlarının eksik bildirilmesi, 

KAYIT DIŞI ÇALIŞMANIN

SONUÇLARI NELERDİR? 

Kayıt dışı istihdamın ekonomik ve sosyal açıdan birçok olumsuz sonucu bulunmaktadır. Ayrıca kısa ve uzun vadede her bakımdan ülke ekonomisine ve kişilere oldukça büyük zararları bulunmaktadır. Kayıt dışı istihdamın olumsuz sonuçları işçi, işveren ve devlet açısından üç başlık altında ele alınabilir. 

1-Çalışanlar Açısından Kayıt Dışı Çalışmanın Olumsuz Sonuçları Sigortasız çalışan kişiler, çalışanlara sağlanan birçok yasal haktan yararlanamazlar. Örneğin: 

-Kayıt dışı çalışanların çalıştıkları günler emeklilik için geçerli sayılmaz. 

-Kayıt dışı çalışanlar, herhangi bir nedenle sakatlanıp çalışamaz duruma geldiklerinde malullük aylığından yararlanamazlar. 

-Geride kalan aile bireyleri ölüm aylığı hakkından yararlanamazlar. 

-Genel sağlık sigortası primlerini kendileri ödemek zorunda kalabilirler. 

-İş kazası geçirmeleri ve meslek hastalığına yakalanmaları halinde ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinden (rapor ücreti) veya sürekli iş göremezlik gelirinden yararlanamazlar. 

-İşsiz kalmaları halinde işsizlik sigortasından faydalanamazlar.

 -İşten ayrılmaları halinde ihbar ve kıdem tazminatından yoksun kalırlar. 

-Yıllık izin, haftalık izin, doğum izni gibi haklardan faydalanamazlar. Sigorta primlerinizin işvereniniz tarafından bildirilip bildirilmediğini veya hangi kazanç seviyesinden bildirildiğini kısa sürede öğrenebileceğiniz birçok yol vardır. 

PTT’den alacağınız e-Devlet şifresi ile www.turkiye.gov.tr adresinden sorgulayabilir, 7 gün 24 saat, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İletişim Merkezi “ALO 170”i arayabilir, Yine İlinizde veya ilçenizde bulunan size en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurarak sigortalı çalıştırıp çalıştırılmadığınızı ve hangi kazanç seviyesinden bildirildiğinizi kısa sürede öğrenebilirsiniz. 

Dilekçe Hakkının Kullanılması Kanunu kapsamındaki her türlü istek, şikâyet, ihbar, görüş ve önerilerinizi Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden yapabilirsiniz. İhbar ve şikayetlerinizi işleme alındıktan sonra Sosyal Güvenlik Kurumu denetmenleri tarafından gerekli denetim ve incelemeler yapılarak mağduriyetiniz en kısa sürede giderilir. Denetim sırasında veya sonrasında şikâyet eden kişiye ilişkin bilgiler kesinlikle verilmez. “Unutmayın sosyal güvenlik vazgeçilmez bir haktır.” 

2-İşverenler Açısından Kayıt Dışı İşçi Çalıştırmanın Olumsuz Sonuçları Kayıt dışı istihdamın toplumun sosyal ve ekonomik değerleri üzerinde birçok olumsuz etkisi bulunmakta, sadece çalışanlar değil işverenler açısından da istenmeyen sonuçlara yol açmaktadır. 

-İşyerinde yaşanacak iş kazası ve meslek hastalıkları karşısında devlete ve işçilere karşı mesuliyet doğar. Ciddi anlamda idari ve adli yaptırımlarla karşılaşılabilir. 

-Haksız rekabete neden olur ve piyasa dengesinin bozulmasına zemin hazırlar. 

-Devlet ve özel sektör tarafından sağlanan mali teşvikler ile hibeler, krediler ve vergi avantajlarından faydalanılamaz. 

-En büyük olumsuz etkisi de idari para cezalarıdır. Örneğin 1 yıl bir işçiyi kayıt dışı çalıştırmanın denetimle anlaşılması halinde idari yaptırımı 14 asgari ücrete kadar idari para cezasıdır. 

- Ayrıca bu işyerleri 1 ay boyunca, bir yıl içinde ikinci kez kayıt dışı durumunda 1 yıl herhangi bir teşvikten de yararlanamamaktadırlar. 

3-Devlet Açısından Kayıt Dışı İstihdamın Olumsuz Sonuçları Kayıt dışı çalışmanın Devlete en önemli zararı; 

- Prim kaybı ve sosyal güvenlik açıklarının artmasıdır. Açıklar arttıkça gelecek nesiller, sosyal güvenlik sisteminden kaynaklanan yükleri taşımak zorunda kalırlar ve sistemden yeterli düzeyde faydalanamazlar.

-Gelir dağılımında adaletsizliklere ve toplumun ahlaki dejenerasyonuna sebep olur. 

ANLAŞMALI BOŞANMA

5510 sayılı kanunun 56. Maddesinde: Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar, 96’ncı madde hükümlerine göre geri alınır. Denilmektedir. Bu kapsamda kurumumuz Sosyal güvenlik Denetmenleri tarafından yapılan incelemeler sonucunda kurumumuzdan gelir veya aylık almakta olduğu dönemlerde boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı tespit edilen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilmektedir. Kendilerine ödenen gelirler, aylıklar, sağlık giderleri ve kurumumuzca yapılan tüm ödemeler kendilerinden geri tahsil edilmektedir. 1-Eşinden boşanarak vefat eden babasının veya annesinin maaş alarak yine aynı evde boşandığı eşiyle fiilen yaşamak. SAHTE SİGORTALILIK NEDİR?

İş yerinde çalışmadığı ve o iş yerine hiç gitmediği halde çalışıyor muş gibi sigortalı göstermektir. 

- Yabancı uyruklu kişilerin sigortalı çalışması. 

- EYT (Emeklilikte yaşa takılanlar) 

- Borçlanmalar 

- E- Devlet uygulamalarımız. Kayıt dışı çalışıyorsanız ALO 170’i 7/24 arayabilirsiniz “Kayıt dışı çalışmayın, kayıt dışı çalıştırmayın” “Sigortasız çalışmayın hayatınızdan çalmayın” dedi.