Isparta’nın Sütçüler ilçesine bağlı Çandır köyünde bir mermer ocağının çalışması sırasında kesilen bloklarda milyonlarca yılda oluşan karstik dikit ve sarkıtlara rastlandı. Köylülerin iddiasına göre oda büyüklüğündeki mağara oluşumları mermer ocağı tarafından yok ediliyor.
Mermer ocaklarının köyünde tahrip ettiği doğa mirası niteliğindeki mağaraların görüntülerini MTA’ya ileten Mahmut Aksu, acilen önlem alınmasını istedi. Karakilise, Pirnar Kayası ve Çatal mevkilerinde faaliyet yürüten mermer ocaklarının birçoğunun karstik nitelikli mağaraları yok ettiklerini ileri süren Aksu, tahribatın boyutlarının korkunç olabileceğini söyledi.
Türkiye sahip olduğu 40 bin civarındaki mağara sayısı ile dünyanın önde gelen ülkelerinden biri. Ancak bu sayı yalnızca bugüne kadar keşfedilip tescil edilenlerle sınırlı. Henüz keşfedilmeyen binlerce mağara ise varlığı bilinmeden yok olma tehdidiyle karşı karşıya. Türkiye’nin mağara varlığı açısından önde gelen illerinden biri olan Isparta’daki mermer ocakları bu yöndeki en önemli tehditlerden biri.
MİLYONLARCA YILDA OLUŞAN MAĞARAYI YOK ETTİLER
Sütçüler ilçesine bağlı Çandır köyünde faaliyet yürüten mermer ocaklarından birinde ortaya çıkan mağara oluşumlarının yok edildiği öne sürüldü. Mermer kesilmesi sırasında ortaya çıkan karstik dikit ve sarkıtlar büyüleyici güzellikte. Ancak milyonlarca yılda oluştuğu belirtilen karstik dikit ve sarkıtlarla çeşitli mağara oluşumları henüz keşfedilmeden tarihten siliniyor.
MTA’YA BAŞVURUP BİLGİ İSTEDİ
Çandırlı köylülerden Mahmut Aksu, mermer ocağı çalışması sırasında ortaya çıkan mağara oluşumlarıyla ilgili Maden Teknik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Karst ve Mağara Araştırmaları Birimi Başkanlığı’na başvurdu. İlettiği mağara oluşumlarının korumaya değer olup olmadığı hakkında bilgi isteyen Mahmut Aksu, kesilen mermer bloklarının içinde kimi zaman oda büyüklüğünde karstik mağaraların çıktığını dile getirdi.
MAĞARA BULUNAN BÖLGEDE 7-8 TANE MERMER OCAĞI ÇALIŞIYOR
Karstik oluşumların ortaya çıktığı Karakilise, Pirnar Kayası ve Çatal mevkilerinde yaklaşık 7-8 civarında mermer ocağının faaliyet yürüttüğünü dile getiren Aksu, bölgedeki denetimsizlikten şikayetçi. Mermer ocağı açılmak istenen alanlar görüp incelemeden izin verildiğini öne süren Aksu, konuyla ilgili sorunları yetkililere iletmek için harekete geçtiklerinde ise telefonların yüzlerine kapandığını dile getirerek şunları söyledi:
‘TELEFONLA ARADIĞIMDA HEP -MÜDÜR BEY NAMAZ- KILIYOR DİYORLAR
“Örneğin köyde ÇED toplantısı yapılacağı zaman eğer orada değilsem telefonla katılarak görüş ve itirazlarımı iletmek istediğimi belirtiyorum. Yetkililer önce tamam diyorlar ama toplantı saati geldiğinde bir türlü telefonumu açmıyorlar. Çevre ve Şehircilik İl Müdürü’nü ne zaman arasam ‘Müdür Bey namaz kılıyor’ diyorlar. Ben namaza karşı bir insan değilim ama bu şekilde suiistimal edilmesine de razı değiliz. Bir vatandaş ilgili birimin müdürünü arıyorsa ve önemli bir sorunla ilgili bas bas bağırıyorsa, deli bile olsa insan bir kulak vermez mi? Bu konuda öylesine bir vurdumduymazlık var ki, örneğin bizim bölgemizde 2 ayrı mermer ocağının ruhsat sahaları birbirinin içine girmiş. Görevlerini layıkıyla yapmayan idarecilerin zaafları yüzünden ortaya büyük sorunlar çıkıyor.”
‘MTA’NIN SOMUT ADIM ATMASINI BEKLİYORUZ’
Mağara oluşumlarının yok edilmesiyle ilgili MTA’ya yaptığı başvurunun ardından bir yetkilinin kendisine ulaşarak bilgi aldığını ve çalışmaların durdurulacağı yönünde görüş bildirdiğini dile getiren Mahmut Aksu, kısa sürede somut bir adım atılmasını beklediklerini dile getirdi.
DÜNYANIN MAĞARA CENNETİNİ CEHENNEME ÇEVİRİYORUZ
Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de yaklaşık 40 bin civarında mağara bulunuyor. Büyüleyici görsellikteki mağara oluşumlarının kaynağı olan karstik yapılaşmanın en yoğun olduğu bölgeler, Antalya, Isparta, Muğla, Burdur, Konya, Karaman, Mersin ve Adana gibi illeri kapsıyor. Bu iller aynı zamanda Torosların doğal sınırını oluştururken Türkiye’deki mermer ve taş ocaklarının da en yoğun olduğu bölgeleri kapsıyor. Türkiye’nin en uzun mağarası olan Isparta Yenişarbademli’deki Pınargözü Mağarası 16 kilometrelik uzunluğa sahip. En derin mağaramız ise 1429 metre uzunluğa sahip olan Mersin Peynirlikönü Mağarası.
2O BİN MAĞARA HENÜZ KEŞFEDİLMEDEN YOK OLABİLİR
Türkiye’de son yıllarda turizme açılan mağara sayısı 30’un üzerinde. Ulusal ve uluslararası mağara gruplarınca belgelendirilen mağara sayısı ise 800 civarında. Türkiye coğrafyasının yüzde 40’ının kartlaşmaya uygun kayaçlardan oluşmasıyla, tespit edilen 40 bin mağaraya yaklaşık 20 bin civarında daha mağaranın eklenebileceği öngörülüyor. Türkiye’nin en önemli jeolojik hazinelerinden biri olan mağaralar, 2004 yılında değiştirilen maden yasasındaki korumacı maddelerin budanmasıyla ortaya çıkan ve giderek daha da vahşileşen ‘mermere hücum’ döneminin en çok yağmaladığı doğa mirasının başında geliyor.