TESCİLİ VAR KORUMA YOK

Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemleri ilâ Erken Cumhuriyet’in özgün sivil mimari yapıları yok oluyor. Isparta'nın kültür ve medeniyetinden izler taşıyan eserlerin hâli içler acısı. Bir an evvel ''Özgün Sivil Mimari Yapıları Sağlıklaştırma- Kurtarma- Gelecek Kuşaklara Aktarma Stratejik Eylem Planı'' yapılmalı.
 
-TESCİLİ VAR. KORUMA YOK
İşte hazin örnek: Akarçeşme Sokak’taki bu sivil mimari yapılar Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından tescil edildi. Ancak fotoğraflarda da görüldüğü üzere korumadan eser yok. Isparta’nın belleği; kültür mirası ahşap özgün sivil mimari yapılar yıkılmak üzere. Yangın tehlikesi de var.
 
-BU ESERLER SAĞLIKLAŞTIRILMALI
Tarih Araştırmacısı- Yazar Ömer Uyar, kültür mirası özgün sivil mimari yapıların sağlıklaştırılması gerektiğini savunuyor. Uyar, Isparta'nın ''Sivil Mimari Yapıları Kurtarma- Gelecek Kuşaklara Aktarma Stratejik Eylem Planı'' yapılması gerektiğini düşünüyor. Uyar, ''Damgacı Sokak ve çevresi sağlıklaştırılıp UNESCO Dünya Mirası için çalışma yapılmalı'' diyor.
 
-TARİHİ ESERLERDE ''YAPRAK DÖKÜMÜ''
Gazi Kemal, Keçeciler, Çelebiler, Doğancı başta olmak üzere Isparta'nın eski yerleşim birimlerinde binlerce özgün sivil mimari yapı bulunuyor. Çoğunluğu hâlâ kurtarılabilir düzeyde. Merkezi Antalya'da bulunan Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından da tescil edilip koruma altına alınmış durumda. Ancak gelin görün ki bu sivil mimari yapıların çok büyük bir dilimi metruk hâlde. Ve yok olmak üzere. Koruma altında olan tescilli kültür mirası sivil mimari yapılar yangın ve yıkım tehlikesi altında.
-TOPYEKÛN SAĞLIKLAŞTIRMA YAPILMALI
Tarih Araştırmacısı- Yazar Ömer Uyar, tescil altında olduğu hâlde metruk olan sivil mimari yapıların artık Isparta'nın gündemine girmesi gerektiğini düşünüyor. Isparta'da Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemleri ilâ erken Cumhuriyet'in özgün mimari eserlerinin yoğunlukta olduğuna atıf yapan Uyar şu çarpıcı tespit ve önerilerde bulunuyor:
''1- Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından tescil edilmeyen daha çok özgün mimari yapı var. Etkili bir saha çalışması yapılmalı. Kültür mirası değeri taşıyan eserler tescil edilmeli.
2- Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından tescil altına alınan yapıların çok büyük bir dilimi ise fotoğraflarda da görüleceği üzere metruk… Yıkılma ve yanma tehlikesi ile karşı karşıya
3- Bu yapıların sağlıklaştırılması gerekiyor. Bunun için de Isparta'da topyekûn bir mücadele başlatılması elzemdir. ''Sivil Mimari Yapıları Kurtarma- Gelecek Kuşaklara Aktarma Stratejik Eylem Planı'' devreye sokulmalıdır.
4- Damgacı Sokak özelinden yola çıkarsak global bir değer inşa etmemiz işten bile değil. Zira Damgacı Sokak bir bütüncül şekilde ele alınmalı ve toplu restorasyon yapılmalıdır. Bunun peşi sıra Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü'ne (UNESCO) ''Dünya Kültür Mirası'' ilanı için proje ve dosya hazırlanmalıdır.''
-İŞTE EN HAZİN ÖRNEKLERDEN BİRİ
Tarih Araştırmacısı- Yazar Ömer Uyar, Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tescili altında olduğu hâlde metruk olan yapılara örnek gösterdi. İşte en hazin örneklerden biri Akarçeşme Sokak'taki bu yapılar.
Tescilli ve koruma altında olan bu yapılar, gördüğünüz üzere yok oluyor. Oysa yapılar sağlıklaştırılabilir.
Ahşap yapılar, el işçiliğinden de muazzam izler taşıyor. Ancak ilgisizlik nedeniyle yok olma tehlikesi altında.